علف هرز گل جالیز و راه های مقابله با آن
علف هرز گل جالیز گیاهی علفی، انگلی، یکساله یا چندساله میباشد که به صورت گل های زیبا در مزارع دیده میشود. این گیاه فاقد ریشه های باریک و نازک میباشد و به همین دلیل نمیتواند آب و مواد غذایی را از خاک جذب کند. به همین دلیل بر روی ریشه گیاهان زراعی و جالیزی زندگی انگلی دارد. گل جالیز به علت برقراری ارتاباط قوی با ریشه گیاهان زراعی، با جذب آب و مواد غذایی از گیاه میزبان سبب کاهش رشد و عملکرد،پژمردگی و نهایتا مرگ آن میشود.
دامنه میزبانی انگل گل جالیز در میان گیاهان دو لپه ای وسیع میباشد. گل جالیز در کشت های آفتابگردان،بادمجان،گوجه فرنگی،توتون،عدس،باقلا،نخود،کلزا و هویج دیده شده است. در ادامه این مطلب ما به بررسی راه های مبارزه مکانیکی و زراعی و همچنین شیمیایی با این انگل میپردازیم. در ادامه ان مطلب همراه ما باشید. (تماس با ما)
چرخه زندگی و نحوه خسارت علف هرز گل جالیز:
چرخه زندگی علف هرز گل جالیز با بذر شروع میشود. بذر از طریق تحریک مواد مترشحه ریشه گیاه میزبان شروع به جوانه زدن میکند و پس از اتصال به ریشه گیاه میزبان زندگی خود را ادامه میدهد. هر بوته از گل جالیز خدود 250 هزار بذر بسیار ریز تولید میکند. اغلب بذر های گل جالیز دارای خواب اولیه هستند.حداکثر فاصله بذر از ریشه میزبان برای تاثیر پذیری از مواد محرک جوانه زنی دو سانتی متر میباشد.
پس از جوانه زدن بذر گل جالیز،رشته اولیه از درون پوست بذر خارج میشود و اطراف ریشه گیاه میزبان استقرار میابد. نفوذ به داخل ریشه میزبان از طریق ترشح آنزیم ها و همچنین فشار مکانیکی سلول های مکینه صورت میگیرد که موجب جدا شدن سلول ها از یکدیگر میشوند.
کنترل های بهداشت گیاهی:
رعایت بهداشت و پیشگیری اولین اقدام موثر برای کنترل علف هرز گل جالیز میباشد. برای این منظور باید به نکات زیر توجه کرد:
- استفاده از بذر های گواهی شده و فاقد این علف هرز
- استفاده از کود دامی پوسیده شده فاقد علف هرز گل جالیز
- از بین بردن لکه های محدود آلوده به گل جالیز با کندن و آتش زدن بوته های گل جالیز
- کنترل علف های هرز میزبان این گیاه در حاشیه مزارع
- حذف علف های هرز میزبان در مسیر آبیاری
- عدم استفاده از زه آب مزارع بالا دست آلوده به گل جالیز
- رعایت مسائل قرنطینه ای
- پاکسازی ماشین آلات و ابزار کشاورزی از بذر و شاخ برگ گل جالیز
کنترل زراعی علف هرز گل جالیز:
روش های مختلفی برای کنترل زراعی علف هرزز گل جالیز وجود دارد که با رعایت آن میتوانیم جلوی رشد این علف هرز را بگیریم:
- تاریخ کاشت: با تاثیری که از طریق عوامل محیطی و درجه حرارت بر جوانه زدن بذر گل جالیز میگذارد.
- کشت گیاهان تله: گیاهانی هستند که میزبان گل جالیز نبوده اما باعث تحریک بپذیری علف هرز گل جالیز جهت جوانه زنی میگردد.( مثل ذرت،یونجه و سویا)
- کشت میزبان های تله: گیاهانی که میزبان واقعی گل جالیز میباشند.( گیاهان میزبان گل جالیز مثل : فلفل،آفتابگردان و باقلا) این گیاهان نه تنها انگل را تحریم به جوانه زنی میکنند بلکه آن را تا مرحله بذر دادن نیز پرورش میدهند. این گیاهان باید با تراکم بالا قبل از کشت اصلی کاشت شوند و بلافاصله بعد از رویش گل جالیز و قبل از بذر دادن گل با استفاده از شخم سطحی یا یک علف کش عمومی از بین بروند.
- کوددهی: تغذیه مناسب گیاه قبل از کاشت و استفاده از کود های سولفاته در طول دوره رشد تا حدودی میزان خسارت را کاهش میدهد.
- آبیاری: در شرایط رطوبت خاک مواد محرک جوانه زنی رقیق شده یا شسته میشوند و آلودگی کاهش پیدا میکند.
- استفاده از ارقام مقاوم: ارقامی که تولید مواد محرک کمتر دارای تعداد ریشه های فرعی کمتر و ریشه های عمیق تر میباشند.
کنترل مکانیکی:
روش های کنترل مکانیکی علف هرز گل جالیز شامل موارد زیر میباشد:
- وجین دستی: یکی از موثرترین روش های برای از بین بردن اندام های هوایی گل جالیز و جلوگیری از تولید بذر در مزارع با مساحت کم یا آلودگی کم به گل جالیز میباشد. عملیات برش گل جالیز باید در زمان اوایل گلدهی و قبل از تولید بذر انجام شود در غیر این صورت باعث تحریک جوانه زنی حوانه های خفته ۀن میگردد. بوته های گل جالیز وجین شده باید سوزانده شود تا به هیچ عنوان بذری تولید نکند.
- شخم: شخم مزرعه در انتهای برداشت در انهدام میزبان و گل جالیز مهم میباشد. همچنین شخم عمیق در دفن عمیق بذر و کاهش آلودگی موثر است. این روش میتواند به عنوان یک اقدام اولیه در یک برنامه مبارزه تلفیقی با رعایت اصول کشاورزی. حفاظتی و در هرجا که ماده آلی،عمق خاک و سایر شرایط اجازه دهد به کار گرفته شود.
- آفتاب دهی خاک: پوشش پلاستیکی شفاف در سطح خاک مرطوب حداقل به مدت 45 روز در گرمترین فصل سال در کاهش آلودگی به علف هرز گل جالیز موثر است.
کنترل شیمیایی علف هرز گل جالیز:
ارتباط نزدیک بین میزبان و گل جالیز سبب محدودیت کنترل آن به روش شیمیایی میشود. جست و جو در زمینه کنترل شیمیایی گل جالیز با هدف یافتن علف کش شیمیایی باید به نحوی باشد که برای میزبان انتخابیبوده و صدمه ایبه آن نرساند. در مورد کنترل گل جالیز مصری در سیب زمینیاز علف کش سولفوسولفوران به میزان 35 گرم در هکتار از ماده تجاری 20،30 و 40 روز پس از رویش سیب زمینی توصیه میشود.
برای کنترل گل جالیز مصری در گوجه فرنگی علفکش سولفوسولفوران به میزان 30 گرم در هکتار از ماده تجاری 30،40 و 50 روز پس از نشاکاری گوجه فرنگی پیشنهاد میشود. گیاهان حساس به علف کش های سولفونیل اوره مثل کلزا،یونجه،ذرت،نخود،عدس،چغندرقند،آفتابگردان،کتان،پیاز و خیار مزرعه ای بعد از کاربرد علف کش سولفوسولفوران در تناوب زراعی نباید قرار بگیرند.
