دلایل ترکیدگی میوه انار و راه های پیشگیری و درمان

ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم تولید کننده و پرورش دهنده انار میباشد. ترکیدگی میوه انار یک مشکل همه گیر در اکثر باغات انار میباشد که باغداران با آن دست و پنجه نرم میکنند. در این مطلب سعی بر این است که علل بروز عارضه ترکیدگی میوه انارمورد بحث قرار گیرد و راهکارهای موجود جهت کاهش آن نیز توصیه شود. به منظور شناخت بیشتر این عارضه در ادامه این مطلب همراه ما باشی. (تماس با ما)

عوامل موثر در بروز عارضه ترکیدگی میوه انار:

ترکیدگی میوه انار یکی از مشکل هایی است که در اکثر باغات انار مشاهده میشود. بر اساس مطالعات انجام شده خسارت ناشی از ترکیدگی میوه انار برابر با خسارت کرم گلوگاه بوده و بسته به شرایط محیطی و رقم مورد استفاده 20 تا 40 درصد میوه های تولید شده در هر باغ در اثر عارضه ترکیدگی میوه کیفیت خود را از دست داده و از بین میروند. عدم تعادل مناسب در میزان رطوبت پوست میوه عامل اصلی در بروز عارضه ترکیدگی میوه انار است که باعث شیوع ترکیدگی میوه انار در باغ ها میشود. این امر بستگی به عواملی مانند میزان تبخیر و رطوبت نسبی محیط، عدم تعادل و یا تغییرهای شدید رطوبتی خاک دارد که میتواند در نتیجه عواملی مانند آب و هوای گرم همراه با بادهای خشک در طول تابستان و یا بارندگی در اوایل پاییز حادث گردد.

علاوه براین کمبود و یا عدم تعادل برخی عناصر غذایی مانند بر، کلسیم ، روی و پتاس میتواند بر شیوع ترکیدگی میوه انار موثر باشد. همچنین مشخص شده استفاده بیش از حد از کودهای حاوی نیتروژن در طول فصل رشد میتواند عارضه ترک خوردگی میوه انار را افزایش دهد. اعتقاد بر این است که بعد از یک دوره خشکی خاصیت کشسانی پوست میوه انار کاهش مییابد. و باعث کاهش قابلیت تقسیم سلولی و بزرگ شدن سلولهای پوست میوه میگردد. به طور کلی مهمترین دلایل ترک خوردن میوه انار عبارت اند از:

• مدیریت نا مناسب باغ
• آبیاری بیش از حد به ویژه در زمان رسیدن میوه
• بافت و وضعیت فیزیکی خاک باغ
• تغییرهای زیاد رطوبت خاک ، دما و رطوبت هوا (به ویژه در شب)
• کمبود و عدم تعادل عناصر غذایی
• نوع رقم انار و ویژگیهای ژنتیکی آن

1. مدیریت نا مناسب باغ:

شاید یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در شیوع عارضه ترکیدگی میوه انار در باغ های انار مدیریت نامناسب باغ است. این امر از آن جهت اهمیت دارد که زمان، مقدار و فاصله آبیاری، تاثیر مستقیمی در میزان شیوع ترکیدگی میوه انار دارد. آگاهی باغدار از وضعیت رطوبتی خاک و نیاز آبی گیاه در هر مقطع زمانی از رشد و نمو میتواند تاثیر مستقیمی بر این عارضه داشته باشد. تنظیم مناسب دور و زمان آبیاری و ممانعت از بروز تنشهای محیطی و همچنین آبیاری درخت در موقع مناسب، از اصول اولیه مدیریت باغ در رابطه با کاهش ترکیدگی میوه است. روش هایی مانند استفاده از آبیاری قطرهای بجای آبیاری غرقابی و همچنین استفاده از مالچ های گیاهی و غیر گیاهی و پخش کمپوست و یا بقایای گیاهی روی سطح خاک میتواند باعث کاهش ترکیدگی میوه در باغهای گردد.

2. آبیاری بیش از حد در زمان رسیدن میوه:

تنظیم زمان و میزان آب آبیاری از ضروریترین عوامل تاثیرگذار در رابطه با کاهش ترکیدگی میوه انار است. آبیاری بیش از حد در اواخر تابستان و اوائل پاییز نیز میتواند باعث افزایش سریع اندازه آریل انار شود. اگر این افزایش اندازه با افزایش رشد پوست میوه هماهنگ نباشد باعث افزایش فشار درونی به پوست میوه شده و به ویژه در ارقام پوست نازک باعث ترک خوردن میوه میشود. بنابراین باید دقت کرد که در اواخر فصل رشد و بویژه زمانی که دمای هوا در حال کاهش است ازآبیاری بیش از حد درختان خودداری کرد و با کاهش دور و میزان آبیاری، در حد نیاز درخت آبیاری نمود.

3. بافت و وضعیت فیزیکی خاک باغ:

بطور کلی خاکهای که دارای بافت سبکی هستند به علت سریعتر بودن زمان تخلیه رطوبتی بیشتر درخت را تحت تنش رطوبتی قرار میدهند و به این جهت احتمال ترکیدگی میوه انار در این نوع خاکها بیشتر است. به عنوان یک اصل کلی، درخت انار خاکهای با بافت متعادل یا لومی را بیشتر میپسندد. در این گونه خاکها توصیه میگردد. کاهش حجم آب آبیاری در هر نوبت و کاهش فواصل آبیاری شرایطی را مهیا نمود که درختان کمتر با تنش رطوبتی مواجه گردند.

4. تغییر های زیاد رطوبت خاک ، دما و رطوبت هوا (به ویژه در شب):

تغییرهای رطوبتی خاک و هوا عامل بسیار مهم در شیوع عارضه ترکیدگی میوه انار است به این جهت بایستی تمام تمهیدات الزم را جهت جلوگیری از تغییرهای شدید رطوبتی، به عمل آورد. از این رو آبیاری در زمان مناسب و به صورت منظم باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این برداشت میوه قبل از شروع بارندگی پاییزه که باعث آسیب به پوست میوه شده و رطوبت خاک را به صورت غیر قابل کنترل افزایش میدهد نیز از اصول مهم جلوگیری از بروز عارضه ترکیدگی میوه است.

5. کمبود و عدم تعادل عناصر غذایی:

پژوهش های صورت گرفته نشان میدهد یکی از عواملی که تاثیر زیادی بر میزان ترکیدگی میوه انار دارد. عدم تعادل مناسب در میزان عناصر غذایی است که رابطه مستقیمی بین عدم تعادل عناصر غذایی و ترکیدگی میوه انار وجود دارد. کلسیم عنصری سنگین است بنابراین انتقال آن از برگهای پیر به جوان و همچنین به میوه به سختی صورت میگیرد. بنابراین باید نیاز گیاه به کلسیم همزمان با رشد و نمو میوه تامین شود. مشخص شده است که محلولپاشی کود های حاوی کلسیم یک ماه بعد از تشکیل میوه درصد بروز ترکیدگی را به صورت معنی داری کاهش داد.

6.  نوع رقم انار و ویژگی های فیزیکی آن:

یکی از عوامل دیگری که تاثیر مستقیمی روی ترکیدگی میوه دارد نوع رقم تحت کشت میباشد. از این رو بطور طبیعی بعضی ارقام انار مستعد ترکیدگی میوه هستند. بطور کلی ارقام پوست نازک حساسیت بیشتری به تنشهای رطوبتی از خود نشان میدهند و به عبارت دیگر پوست میوه سریعتر خشک شده و احتمال ترکیدگی آن افزایش مییابد. این در حالی است که ارقام پوست کلفت به علت ضخامت بیشتر پوست، قابلیت انعطاف بیشتری داشته و در برابر تنشهای رطوبتی از خود مقاومت بیشتری نشان میدهند و دیرتر شکاف بر میدارند.

توصیه های کاربردی جهت کاهش عارضه ترکیدگی میوه انار:

همانطور که در باال اشاره شد ترکیدگی میوه انار یکی از مشکلهایی است که در اکثر باغهای انار دیده میشود. عوامل مختلفی در شیوع این عارضه دخالت دارند به این لحاظ یک توصیه واحد نمیتوان برای تمام باغها در نظر گرفت. مهمترین توصیه های برای کنترل این عارضه شامل:

• استفاده از ارقام مقاوم
• ممانعت از ایجاد تغییرهای زیاد در رطوبت خاک
• تغذ یه مناسب
• استفاده از اسید جیبرلیک
• استفاده از مالچ گیاهی
• استفاده از پوشش های توری به صورت سایه بان

1. استفاده از ارقام مقاوم:

به صورت یک اصل کلی ارقامی که پوست نازک دارند به ترکیدگی میوه انار حساسیت بیشتری دارند. شاید بتوان گفت یکی از عوامل گسترش کشت این ارقام در مناطق مختلف مقاومت بیشتر آنها به ترکیدگی میوه در مقایسه با ارقام محلی است.

2. ممانعت از ایجاد تغییرهای زیاد در رطوبت خاک:

باغداران باید دقت نمایند که در طی دوره رشد و نمو و بلوغ میوه یعنی زمانی که میوه به حداکثر اندازه خود رسیده اما هنوز قابل برداشت نیست (اوائل شهریور تا اواخر مهر) رطوبت خاک را در سطح بهینه نگهداری نمایند و از تنش خشکی و آبیاری بیش ازحد درخت برای جلوگیری از ترکیدگی میوه انار خودداری نمایند.

3. تغذیه مناسب:

استفاده از بعضی عناصر غذایی مانند کود های حاوی کلسیم به صورت محلولپاشی به غلظت 1 تا2 در هزار یک ماه بعد ازتشکیل میوه (اوایل تیر ماه) و تکرار آن به فاصله یک ماه میتواند میزان شیوع ترکیدگی میوه انار را کاهش دهد.

4. استفاده از اسید جیبرلیک:

بررسی ها نشان میدهد استفاده از اسید جیبرلیک به غلظت 450 میلیگرم در لیتر به فاصله یک تا 2 ماه بعد از تشکیل میوه باعث افزایش شاخصهای کمی و کیفی میوه شده و میزان شیوع ترکیدگی را بطور معنیداری کاهش داد.

5. استفاده از مالچ گیاهی:

درواقع استفاده از مالچهای گیاهی به صورت کمپوست و یا پوششهایی از شاخ و برگ خرد شده درختان که در سایه انداز درخت استفاده میشود میتواند باعث حفظ رطوبت خاک و کاهش مصرف آب در باغها شود.

6. استفاده از پوشش های توری به صورت سایه بان:

نصب سایه بان در بالای تاج درخت باعث کاهش شدت نور خورشید و تعادل حرارتی و رطوبتی در سایه انداز درخت میشود. این پوششها در رنگهای مختلف در بازار وجود دارد که مرسومترین آنها پوششهای سبز و سفید است. مناسبترین نوع پوشش سایبان استفاده از توریهای سفید با تراکم 50 درصد به صورت نصب روی داربست میباشد که این پوشش ها تا 5 درجه سانتیگراد دمای سطح برگ و میوه را کاهش میدهد و باعث بهبود ویژگیهای کیفی میوه مانند رنگ میوه شده و کاهش قابل توجه میزان ترکیدگی و سوختگی میوه را نیز باعث میشود.

کشاورزی ارکیده در خدمت شماست!