کمبود عناصر ماکرو در گیاهان یعنی کمبود عناصری که گیاه بیشترین نیاز را به آن دارد که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.
مقدمه:
گیاهان مانند انسان ها نیازمند تغذیه غذایی مناسب هستند. هرچه تغذیه غذایی درختان بهتر باشد در نتیجه گیاهان ما سر حال تر هستند.
بهتر است که ما قبل از اینکه کمبود در گیاه ایجاد شود با کوددهی از بوجود امدن کمبود جلوگیری کنیم.
اما در صورتی که تغذیه درست انجام نشود گیاه دچار کمبود میشود که کمبود هر عنصر نشانه مخصوص خود را دارد که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
1. کمبود آهن:
نشانه بارز کمبود اهن در گیاهان زردی برگ های جوان است.
برگ های جوان برگ هایی هستند که در سرشاخه درختان یا قسمت بالایی گیاهان وجود دارند. (برگ هایی که در عکس در قسمت بالایی وجود دارند.)
در این نوع از زردی برگ درختان برگ زرد ولی رگبرگ ها سبز باقی میمانند.
کمبود اهن موجب زردی برگ درختان میشود زردی برگ درختان هم موجب کاهش فتوسنتز میشود و کاهش فتوسنتز هم موجب کاهش جذب مواد غذایی میشود.
در صورت کمبود اهن ما باید از کود اهن استفاده کنیم. کود اهن موجب افزایش تولید کلروفیل در نتیجه افزایش فتوسنتز و در نهایت موجب افزایش جذب مواد غذایی میشود.
فروشگاه کشاورزی ارکیده به شما توصیه میکند که در صورتی که کمبود کم باشد از کود اهن ایرانی جنوبگان و در صورتی که کمبود زیاد باشد از کود اهن گرومور استفاده کنید.
2. کمبود کلسیم:
کمبود کلسیم در گیاهان به ندرت اتفاق میافتد.
علائم کمبود کلسیم ابتدا در برگها و بافتهای جوانتر دیده می شود ، رشد آن مهار می شود و گیاهان ظاهری بوته ای دارند.
جوانترین برگها معمولاً كوچك و بد شكل و دارای لكه های كلروتیك قهوه ای در امتداد حاشیه هستند كه گسترش می یابند تا سرانجام در مركز برگها متحد شوند.
رگها همچنین قهوه ای هستند و باعث می شود گیاهانی که کمبود کلسیم دارند رگه های تیره برگهای کاملاً نکروزان باشند. برگها نیز ممکن است چروکیده و پاره شوند. رشد نوک ریشه در گیاهان دارای کمبود کلسیم مهار می شود.
نشانه ها:
- رگه های تیره
- 2. کلروز در حاشیه برگ
- تغییر شکل و مردن مریستم. به طور معمول مرگ نوک ریشه است. مرگ مریستم در بسیاری از شاخه ها به وجود می آید.
درمان کمبود کلسیم:
کلسیم در گیاه بسیار بی حرکت است و بنابراین بر بافت جدید ، به ویژه در ابتدا مریستم تأثیر می گذارد کنترل کمبود کلسیم دشوار است و اغلب مشکلی در تولید گوجه فرنگی و فلفل و در نتیجه قهوه ای شدن نوک میوه استکمبود کلسیم می تواند در خاک های اسیدی مشکل ساز شود.
فروشگاه کشاورزی ارکیده پیشنهاد میکند که در صورت مشاهده علائم کمبود کلسیم از کود مایع کلسیم صورت محلول پاشی استفاده کنید.
3. کمبود پتاسیم:
کمبود پتاسیم در گیاهان باعث می شود عملکرد گیاه در کل عملکرد ضعیف تری نسبت به آنچه که باید باشد داشته باشد.
به همین دلیل ، مشاهده علائم کمبود پتاسیم در گیاهان دشوار است. هنگامی که کمبود شدید پتاسیم اتفاق می افتد ، ممکن است برخی علائم را در برگها مشاهده کنید. برگها ، به ویژه برگهای مسن ، ممکن است دارای لکه های قهوه ای ، لبه های زرد ، رگهای زرد یا رگهای قهوه ای باشند.
نقش پتاسیم در گیاهان:
- عنصری ضروری برای رشد و نمو گیاهان میباشد.
- باعث میشود گیاهان از اب بیشتر استفاده کنند و رشد سریع تری داشته باشند
- گیاهان را در برابر شرایط سخت مانند خشکی مقاوم میکند.
- گیاهان را در برابر افات مقاوم میکند
- موجب رنگ اندازی درشت شدن و شیرین شدن محصول میشود
رفع کمبود پتاسیم:
فروشگاه کشاورزی ارکیده به شما پیشنهاد میکند که برای رفع کمبود پتاسیم از کود های پتاس بالا مانند هورتیگرو 40-5-5 و هورتیگرو 30-5-15 و کمبی فست 36-12-12 و کود مایع پتاسیم (k52) استفاده کنید.
4.کمبود نیتروژن:
علائم کمبود نیتروژن به شکل زیر است:
- کل گیاه کم رنگ تا سبز مایل به زرد به نظر می رسد.
- پیری زودرس برگهای مسن افزایش میابد.
- برگ های پیر درخت( قسمت پایینی) زرد بنظر میرسند.
نقش نیتروژن در گیاه:
- نیتروژن هم در خاک و هم در گیاه بسیار متحرک است.
- جذب نیتروژن ممکن است در pH پایین کاهش یابد
- کمبود نیتروژن در طبیعت معمول است. گیاهان مکانیسم های پاسخ به کمبود نیتروژن را ایجاد کرده اند که شامل تنظیم هورمونی رشد ریشه و بسته شدن منافذ آبی است که منجر به تنش آب شاخه و رشد ساقه متوقف می شود.
رفع کمبود نیتروژن:
فروشگاه کشاورزی ارکیده به شما پیشنهاد میکند برای رفع کمبود نیتروژن از کود های ازت بالا مانند هورتیگرو 10-20-30 و سولویتا 10-10-30 استفاده کنید.
5. کمبود منگنز:
کمبود منگنز (Mn) نوعی اختلال گیاهی است که اغلب با کمبود آهن اشتباه گرفته می شود و با آن اتفاق می افتد.
بیشتر در خاکهای با زهکشی ضعیف ، همچنین در مواردی که سطح مواد آلی زیاد است ، وجود دارد. منگنز ممکن است در گیاهانی که pH زیاد است در دسترس نباشد.
کمبود منگنز در گیاهان به راحتی قابل تشخیص است ، زیرا دقیقاً مانند کمبود منیزیم (کشاورزی) ، برگها شروع به زرد شدن کرده و تحت کلروز بینابینی قرار می گیرند.
تفاوت این دو در این است که برگهای جوان نزدیک انتهای گیاه ابتدا علائمی را نشان می دهند زیرا منگنز متحرک نیست در حالی که در کمبود منیزیم علائم برگهای مسن نزدیک انتهای گیاه را نشان می دهد.
لکه های قهوه ای ممکن است در سطح برگها ظاهر شود و برگهای به شدت آسیب دیده قهوه ای شده و پژمرده شوند.با بهبود ساختار خاک می توان از این کمبود پیشگیری کرد. بیش از حد آهک نزنید.
6. کمبود کربن:
روی برگ لکه های سفید پیدا میشود و برگ حالت مردگی پیدا میکند.
7. کمبود منیزیم:
یکی از اولین علائم کمبود منیزیم کلروز است. کلروز زردی ساختار برگ است که در بین رگها دیده می شود و به برگ ظاهری مرمر می بخشد ، در حالی که رگها سبز باقی می مانند. نشانه دیگر کلروز این است که حاشیه برگها به رنگ قرمز قهوه ای بنفش در می آیند. منیزیم در گیاهان متحرک است و در صورت کمبود ، کلروفیل در برگهای پیر شکسته شده و به رشد گیاه جدید منتقل می شود. به همین دلیل علائم کلروز ابتدا در برگهای مسن بروز می کند.
اگر کمبود اصلاح نشود ، سرانجام کلروز در رشد جدید ظاهر می شود. ادامه کمبود منیزیم منجر به نکروز برگ و ریزش برگهای پیرتر می شود.
منیزیم همچنین فعال کننده آنزیم های مختلف است و کمبود آن منجر به کاهش فعالیت آنزیم می شود که بر رشد گیاه نیز تأثیر می گذارد. منیزیم ساختارهای ریبوزوم را تثبیت می کند و تجزیه این ساختارها منجر به پیری زودرس گیاه می شود.
منیزیم در بسیاری دیگر از عملکردهای گیاه مانند:
- کنترل جذب مواد مغذی.
- به تثبیت نیتروژن در گیاه کمک میکند.
- استفاده از آهن را افزایش می دهد.
- سنتز قند
- جابجایی نشاسته.
8. کمبود فسفر:
فسفر یک ماده مغذی ضروری است ، به عنوان بخشی از ترکیبات اصلی ساختار گیاه و به عنوان تجزیه و تحلیل در تبدیل واکنشهای بیوشیمیایی مهم متعدد در گیاهان. فسفر را می توان در خاک در ترکیبات آلی و همچنین در مواد معدنی یافت. با این وجود ، مقدار فسفر موجود در مقایسه با مقدار کل فسفر در خاک بسیار کم است. بنابراین ، در بسیاری از موارد باید کودهای فسفره به منظور تأمین نیازهای محصول استفاده شود.
نشانه ها:
- گیاهان به طور کلی به رنگ سبز تیره (هر دو برگ و ساقه) در می آیند و به نظر می رسد کوتاه مدت هستند.
- برگهای پیر ابتدا تحت تأثیر قرار می گیرند و ممکن است تغییر رنگ ارغوانی پیدا کنند.
- در بعضی موارد ، نوک برگها قهوه ای می شوند و به نظر می رسد ضعیف و بلوغ به تأخیر می افتد.
درمان:
فروشگاه کشاورزی ارکیده به شما پیشنهاد میکند که برای جلوگیری از کمبود فسفر و یا درمان ان از کود های فسفات بالا مانند هورتیگرو 20-50-5 و دلتاسوییس 10-52-10 و کمبی فست 10-52-10 استفاده کنید.