نقش گوگرد در گیاهان

نقش گوگرد در گیاهان به عنوان مهمترین ریز مغذی در تشکیل اسیدهای آمینه و پروتئین بسیار حیاتی است. به طور کلی گیاهان در مراحل رویش خود به این ریزمغذی احتیاج دارند. تاثیر دیگر گوگرد، تحریک کننده فعالیت آنزیم‌ها در گیاه است. چنانچه خاک کشاورزی کمبود گوگرد داشته باشد عوارض آن در گیاهان و محصولات کشاورزی قابل رویت خواهد شد. جذب گوگرد در گیاه به دو صورت است: از طریق خاک به عنوان آنیون SO4 جذب ریشه می‌شود و همچنین از طریق هوا به عنوان دی اکسید SO2 که جذب برگ‌های گیاه خواهد شد. با توجه به اهمیتی که این عنصر برای خاک و گیاهان دارد در این مقاله قصد داریم شما را با کارکرد گوگرد و تاثیرات آن بیشتر آشنا کنیم. ( تماس با ما )

مزایای گوگرد برای گیاهان:

نقش گوگرد در گیاهان و خاک کشت بسیار پر رنگ و پر اهمیت است زیرا چهارمین عنصر مهم برای بقای گیاهان به شمار می‌رود. بخش کوچکی از هر سلول زنده گیاه به گوگرد اختصاص دارد. اهمیت وجود این عنصر به قدری زیاد است که کمبود آن موجب افت شدید کیفیت محصولات کشاورزی خواهد شد. در ادامه به مهمترین مزایایی که این عنصر برای گیاهان دارد اشاره خواهیم کرد.

در واقع مهم‌ترین نقش گوگرد در گیاهان، به تشکیل عناصری نظیر هومورن‌ها، ویتامین‌ها و پروتئین‌ها و انواع اسید آمینه مربوط می‌شود. در واقع هنگام تشکیل این عناصر مذکور، گوگرد یکی از اصلی‌ترین جزء مولکولی آنها محسوب می‌شود. انواع اسیدهای آمینه‌ای که دارای یک جزء گوگرد هستند شامل متیونین، سیستین، سیستئین است. بنابراین دریافت کم گوگرد در گیاهان تاثیر قابل توجهی بر روی گیاه و کیفیت محصولات آن خواهد گذاشت.

گیاهان برای سرسبز ماندن به کلروفیل نیاز دارند و نقش گوگرد در گیاهان و تولید کلروفیل بسیار مهم و حیاتی است. نقش گوگرد در سنتز روغن در برخی از گیاهان مانند کلزا دارای اهمیت است. همچنین با افزایش پروتئین و کاهش نیترات باعث ارتقا کیفیت علوفه می‌شود. مزایای دیگر گوگرد برای گیاهان افزایش دادن مقاومت آنها در مقابل سرما، فلزات سنگین و خشکی است.

مزیت‌های گوگرد در کشاورزی:

• تجمعات نیترات در محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهد.
• خاک کشاورزی را اسیدی کرده در نتیجه جذب سایر ریز مغذی‌ها را آسان می‌کند.
• اصلاح کننده PH خاک هایی است که به علت قلیایی، آهکی و همچنین شور بودن امکان جذب ندارند.
• دارای خاصیت قارچ کشی است در نتیجه از رشد و گسترش قارچ‌ها جلوگیری می‌کند.
• خاک را ضد عفونی کرده و موجب ارتقا سلامت محیط زیست می‌شود و همچنین مصرف سموم کشاورزی را کاهش می‌دهد.
• جذب سریع در گیاه برای رفع نیاز آن به گوگرد در انجام عملیات فتوسنتز.

عواملی که موجب کمبود گوگرد در خاک می‌شود:

زمانی نقش گوگرد در گیاهان اهمیت می‌یابد که کمبود آن در زمین‌های کشاورزی احساس شود. از جمله عواملی که موجب کمبود سولفور در خاک می‌شود:

• عدم استفاده از سموم دفع آفات که حاوی گوگرد هستند.
• دمای کم خاک و کاهش رطوبت آن.
• کاهش جذب در خاک به دلیل بارندگی‌های پیاپی که موجب شسته شدن خاک می‌شود.
• مصرف کودهای فسفر و نیتروژنه که عاری از گوگرد است.
• کم شدن میزان دی اکسید گوگرد که از طریق سوختن فسیلی تولید می‌شود.
• خاک‌های شنی سبک که از لحاظ مواد آلی ضعیف است.

نشانه‌های کمبود گوگرد در گیاهان و زمین زراعی:

کمبود گوگرد در گیاهان با علائمی شبیه به علائم کمبود نیتروژن  مشخص می‌شود. کمبود سولفور موجب کاهش تولید کلروفیل می‌شود که به زردی برگ‌های جوان ختم می‌شود. گوگرد در مقایسه با نیتروژن تحرک کمتری دارد بنابراین در صورت عدم جذب گیاه، علائم خود را با رنگ پریدگی برگ‌های جوان‌تر نشان می‌دهد. کم کم این رنگ پریدگی با تغییر شکل برگ‌ها بیشتر می‌شود. در برخی از محصولات ممکن است هیچ تغییری در ظاهر گیاه به وجود نیاید که در این صورت تشخیص کمبود سولفور بسیار سخت می‌شود.

علائم دیگری که در کمبود گوگرد مشاهده می‌شود پیچیده‌تر شدن برگ‌ها است. همچنین ساقه‌ها نازک شده و در نهایت رشد گیاه کم می‌شود. با ادامه دار شدن کمبود سولفور، برگ‌ها به صورت یکنواخت زرد می‌شوند. کم کم سطح پایینی برگ‌ها و دم برگ‌ها شروع به پیدایش لکه‌های مایل به قرمز یا صورتی می‌کنند سپس تبدیل به رنگ قهوه‌ای شده و حالت سوخته پیدا می‌کنند. دم برگ‌ها پیچ می‌خورند و شکننده و ضعیف می‌شوند.

در نهایت این وضعیت به کم شدن تعداد برگ‌های گیاه و کم وزن شدن میوه‌ها ختم خواهد شد. در گیاهانی که با کمبود گوگرد دست و پنجه نرم می‌کنند شاهد تجمع ازت غیر پروتئینی و نیترات خواهید بود که خوردن این گیاهان برای حیوانات سمی خواهد بود.

پیشگیری و رفع کمبود گوگرد در خاک‌های کشاورزی:

تنها راهی که می‌توان از بروز کمبود گوگرد جلوگیری کرد استفاده از کودهای گوگرد است. از جمله دلایلی که استفاده از این کودها را لازم و ضروری می‌کند:

• خاک‌های کشاورزی آهکی است.
• کمبود مواد آلی در خاک.
• گسترش خشکی خاک.

انواع کودهای حاوی گوگرد:

برای افزایش نقش گوگرد در گیاهان باید با کمک کود جذب آن را در خاک افزایش داد. عمده‌ترین کودهایی که حاوی این عنصر است و در زراعت استفاده می‌شود کود سولفات و گوگرد معدنی است. سولفات قابل جذب‌ترین کود است که به راحتی برای گیاهان می‌توان استفاده کرد اما در خاک‌هایی که قلیایی و خنثی هستند متحرک بوده و با بارندگی شسته می‌شود و از بین می‌رود. گوگرد معدنی به راحتی جذب گیاه نمی‌شود این کود ابتدا باید به سولفات اکسید تبدیل شود تا قابل استفاده باشد.

کودهای حاوی گوگرد که برای رفع کمبود گوگرد می‌توان استفاده کرد:

• کود سولفات آلومینیوم.
•  سولفات پتاسیم.
• کود سولفات کلسیم.
•  سولفات منیزیم

اما کودهایی که گوگرد خالص دارند و برای مصارف کشاورزی تولید می‌شود شامل موارد زیر است.

کود مایع گوگرد: به راحتی قابل حل شدن در آب و به رنگ زرد است و از روغن معدنی و پودر گوگرد تولید شده است.

کود گوگرد معدنی: این نوع گوگردها از معدن استخراج می‌شود و دارای عناصر دیگری مانند آهن و پتاسیم است. در صورت تهیه کود فرآوری نشده ممکن است دارای مواد مضری مانند کادمیوم و آلومینیوم باشد.

کود گوگرد پالایشگاهی: که از مشتقات نفت و گاز استخراجی گرفته شده است. گوگرد تولید شده از این روش را هم می‌توان مستقیما در خاک استفاده کرد و هم آن را به سایر کودها اضافه و مصرف کرد.