به دلیل عوارضی که برخی از کودهای شیمیایی برای خاک دارند اهمیت مصرف کودهای طبیعی بیش از پیش مشخص میشود. مواد طبیعی که قابلیت کود شدن داشته باشند بسیار زیاد است تا جایی که حتی نقش جلبک دریایی در گیاهان و افزایش رشد آنها مورد توجه قرار میگیرد. میتوان گفت که این کود بهترین جایگزین برای کودهای شیمیایی است و بدون ایجاد عوارض برای خاک و گیاه، به غنی شدن خاک و رشد و سرسبزی گیاهان و درختان کمک میکند. کود جلبک دریایی قادر است گیاهان را در مقابل حشرات، آفات، بیماریها، سرما و یخ زدگی مقاوم کند. در این مقاله قصد داریم در مورد جلبک دریایی و تاثیرات آن بر روی خاک و گیاهان، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
جلبک دریایی:
جلبک دریایی، موجودات آبزی هستند که تک سلولی بوده و عناصر بسیار حیاتی و مهم دارند. آنها بر خلاف گیاهان، ریشه ندارند اما از نور خورشید، آب و هوا برای فتوسنتز استفاده میکنند. این جانداران دارای گونههای مختلفی هستند که از لحاظ اندازه از چند میکرون تا 50 متر قابل مشاهدهاند. در دنیا بیش از 300 هزار گونه جلبک دریایی وجود دارد که تعداد بسیار کمی از آنها قابل مصرف هستند. کود حاصل از جلبک دریایی را به دو شکل پودری و محلول تولید میکنند که از هر دو در زراعت و کشاورزی استفاده میشود.
فواید جلبک دریایی برای بهبود خاک:
نقش جلبک دریایی در گیاهان با غنی کردن خاک شروع میشود. این کود شامل عناصر مهمی همچون کلسیم، روی، مس، سلنیوم، منگنز، پتاسیم، آهن، نیتروژن و فسفر است که کمبودهای خاک را برطرف کرده و آن را آماده باروری میکند. کود جلبک دریایی قادر است آب را به مدت بیشتری در خاک حفظ کند و PH خاک را در حالت متعادل نگه دارد. همچنین محیط کشت را از هر لحاظ ( بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی) بهبود میدهد.
جلبک دریایی برای بهبود خاک بهترین کود به شمار میرود. این کود همانطور که اشاره کردیم حاوی پتاسیم و فسفر است که آن را در زمره کودهای بیولوژیکی قرار میدهد. مزیت کود جلبک در مقایسه با سایر کودهای شیمیایی و حیوانی به فعالیتهای حیاتی آن برمیگردد که از بین نرفته و دائما در حال تکثیر شدن است. علاوه بر این عوارض کودهای شیمیایی را ندارد و عوارض دیگری ایجاد نمیکند.
به طور کلی این کود در بالا بردن کیفیت خاک تاثیر بسزایی دارد. ویژگی دیگر جلبک دریایی برای بهبود خاک، داشتن پتاس است. جذب این ماده در خاک، مانع از رشد علفهای هرز و قارچ میشود در نتیجه گیاهان به طور موثرتر تغذیه شده و رشد بهتری را تجربه خواهند کرد. به طور کلی وجود پتاس به افزایش مقاومت گیاه نیز بسیار کمک میکند. اما فیبر، عنصر موثری که نه تنها برای رشد گیاه مهم است بلکه وجود آن در بهبود کیفیت خاک نیز تاثیر گذار است. زیرا قابلیت افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را دارد.
خواص جلبک دریایی برای گیاهان:
نقش جلبک دریایی در گیاهان و فرایند رویش آنها بینظیر است. این ماده شرایط رشد بهتر و سریعتر در خاک را برای نباتات فراهم کرده و کمک میکند که عناصر مورد نیاز، راحتتر جذب گیاه شود. عمده تاثیراتی که این کود برای گیاهان دارد عبارتند از:
- نقش جلبک دریایی در گیاهان با تقویت ریشهها شروع میشود. دمای پایین خاک، جذب آب و سایر عناصر توسط ریشه را مختل میکند که نتیجه آن کاهش رشد و نمو گیاه است. کود جلبک دریایی با داشتن بتائین و مانیتول تنشهای مربوط به کاهش دما را رفع میکند. اختلال به وجود آمده در رشد را نیز کنترل میکند در نتیجه رشد گیاه افزایش مییابد.
- دیگر خواص جلبک دریایی برای گیاهان ، تحریک فتوسنتز و تولید بیشتر قند و نشاسته است. همچنین به تولید کلروفیل بیشتر نیز کمک میکند در نتیجه شادابی سرسبزی گیاهان حفظ میشود.
- مهمترین نقش جلبک دریایی در گیاهان، کاهش دادن استرس است. این کار را با بهبود کیفیت خاک و افزایش مقاومت گیاهان نسبت به شرایط تنشزای محیطی مانند شوری، خشکی و دما انجام میدهد. اثرات ضد استرسی جلبک دریایی از طریق عنصری به نام سیتوکینین بروز میکند. این عنصر رادیکالهای آزاد را با تشکیل پورین، آدنین، زانتین مهار میکند.
- نقش جلبک دریایی در گیاهان ، افزایش مقاومت آنها در شرایط کم آبی و خشکی است. با وجود دو ماده مانیتول و بتائین در جلبک دریایی باعث میشود که حرکت مایعات در درون گیاه به صورت متعادل صورت بگیرد. همچنین حفظ ساختار سلولها از دیگر وظایف این دو ماده است. نتیجه این تاثیرات کند شدن روند تبخیر آب در سلولها و بالا رفتن تحمل گیاه در شرایط کم آبی است.
- سرما و یخ زدگی نیز دو عامل محیطی است که در سلامتی و رشد گیاه تاثیر منفی دارد. گلایسین بتائین ماده موثری است که نقش جلبک دریایی در گیاهان را تکمیل کرده و موجب میشود مقاومت گیاه در برابر سرما و یخ زدگی بالا برود.
به طور کلی استفاده این کود در افزایش میزان تولیدات کشاورزی نقش موثری دارد. میوهها و سبزیجات کاملا سالم و ارگانیک با کیفیت بالا به عمل میآید.
مهمترین هورمونهای رشد جلبک دریایی
در مورد نقش جلبک دریایی در گیاهان اطلاعات لازم را گفتیم. اما اثر این ماده به خاطر وجود هورمونهای مهمی است که نباتات برای رشد و بقای خود به آنها نیاز دارند. این هورمونها عبارتند از:
- سیتوکینین ( Cytokinin )
- بتائینها
- اکسینها
نکات مهم در استفاده از جلبک دریایی برای بهبود خاک:
- با وجود اینکه کود جلبک دریایی عاری از عوارض است اما مصرف بیش از حد آن نیز موجب آسیب رسیدن به ریشه و گیاه میشود.
- برای اثر گذاری نقش جلبک دریایی در گیاهان قبل از استفاده، خاک را آزمایش کنید. در زمان کوددهی به نوع گیاه، سن، جنس خاک و فصل دقت نمایید.
- در هنگام استفاده از کود ( فرقی نمیکند از چه روشی باشد ) غلظت آن را در نظر بگیرید و آبیاری را بعد از کوددهی انجام دهید.
- از مزایای استفاده از کود جلبک دریایی، قابلیت آن در ترکیب شدن با سایر کودهای ارگانیک است. برای تعیین میزان ترکیب میتوانید با کارشناسان مشورت کنید.
- از این کود در زمانی میتوانید استفاده کنید که گیاه بر اثر حمله آفات ضعیف شده است و نیاز به تقویت شدن دارد. برای اثر دهی بهتر باید کوددهی به طور منظم صورت بگیرد.
- از کود جلبک دریایی میتوانید به صورت مستقیم در خاک استفاده نمایید. اما بهترین روش برای نتیجه گیری استفاده به صورت محلول پاشی است.
انواع کود جلبک دریایی موجود در فروشگاه:
- جلبک دریایی آلگامین
- کود جلبک وایتا فری
- جلبک دریایی گرومور
- کود جلبک بیوآلجاکس
- جلبک دریایی سوپرفیوتاپ
- کود جلبک دریایی سی استار اف
- جلبک دریایی هورتی پرووید